Wysłany: 2012-02-26, 21:00 Dawny budynek Miejskiej Kasy Oszczędności, później PKO
sikork napisał/a:
"Hotel Reichskrone polozony przy ulicy Chrobrego, naprzeciwko dawnego domu "Araba" i budynku sadu", na drugim zdjęciu po prawej stronie jest widoczny kawałek budynku, wydaje mi się, że w tym miejscu jest budynek w którym mieścił się do niedawna bank PKO, jednak szerokość ulicy Staromiejskiej na zdjęciu jest niewielka. Kiedy wybudowano poprzedni budynek PKO?
W zbiorach biblioteki cyfrowej Uniwersytetu Wrocławskiego znajduje się ciekawy artykuł na temat tego budynku. Ponieważ chodzi o skan z czasopisma, zamieszczone zdjęcia nie są najwyższej jakości.
Ostdeutsche Bau-Zeitung Breslau, vereinigt mit Baugewerbe-Zeitung Leipzig, 35. Jahrgang; Breslau, den 5. August 1937, Nummer 31/ Wschodnioniemiecka Gazeta Budowlana Wrocław, połączona z Gazetą Branży Budowlanej Lipsk, rocznik 35, Wrocław, dnia 5. sierpnia 1937, numer31.
Neubau der Städtischen Sparkasse Brieg/ Budowla Miejskiej Kasy Oszczędności w Brzegu
Projekt – architekt Paul Häusler, Wrocław
Wraz z połączeniem banku miejskiego i miejskiej kasy oszczędności w roku 1934, z uwagi na częściowo zbyt ciasne i nieodpowiadające dzisiejszym wymogom, częściowo jedynie wynajmowane pomieszczenia, koniecznością stawało się wybudowanie nowego budynku kasy oszczędności. Dzięki staraniom nadburmistrza, towarzysza partyjnego (!*) Schmidta, Miejska Kasa Oszczędności nabyła znajdującą się w korzystnym położeniu parcelę na rogu ulic Lipowej (Chrobrego) i Małujowickiej (Staromiejskiej), wraz ze znajdującym się tam tzw. magazynem małujowickim (Mollwitzmagazin), wzniesionym jeszcze przez Fryderyka Wielkiego.
W momencie rozpoczęcia prac wstępnych, z uwagi na plan zabudowy i z przyczyn komunikacyjnych, konieczne stało się odsunięcie frontu budowli od strony ul. Małujowickiej (Staromiejskiej) o 7 m, przez co wynikły pewne problemy w rozplanowaniu parteru narożnego budynku tak, by pomieściły się tam wszystkie pomieszczenia banku. Problemy te zostały jednak rotwiązane dzięki konkursowi, rozpisanemu wśród 6 śląskich architektów oraz dzięki uhonorowanemu 1. nagrodą projektowi wrocławskiego architekta Paula Häuslera.
Oprócz wymaganych pomieszczeń służbowych, projekt ten przewidywał w rozplanowaniu parteru również duży hol dla klientów, z dojściem od strony ulicy Małujowickiej (Staromiejskiej), pozwalający uniknąć wszelkich problemów, mogących wynikać w związku z oświetleniem światłem dziennym. Część holu kasowego umieszczono na dziedzińcu i przykryto przeszklonym dachem. Pomieszczenia skarbca, szatnie i pozostałe pomieszczenia pomocnicze przewidziano w podziemiach, co korzystnie wpłynęło na całe rozplanowanie. Wysokość trójkondygnacyjnej budowli zaprojektowano przy uwzględnieniu sąsiednich budynków, co pozwoliło uniknąć zakłócenia perspektywy ulicy.
Podczas rozbiórki magazynu małujowickiego wydobyto kamienie polne o wadze do 1,5 tony, na których posadzone były jego fundamenty. Zgodnie z rozporządzeniem rządu rzeszy o zachowaniu dużych kamieni polnych, kamienie z fundamentów magazynu zostały użyte do budowy miejsca pamięci utraconych obszarów niemieckich i niemieckojęzycznych w tutejszym parku miejskim (Chodzi o tzw. górkę Jerzego, wspomniane kamienie znajdują się tam do dziś, choć napisy są już mocno zatarte - patrz przyczynek nt. folderu reklamowego Brzegu z roku 1939. W skład miejsca pamięci wchodził również niewielki pawilon, po którym nie ma już śladu.) Kamienie ułożono w kręgu, przy czym wokół każdego większego kamienia z wyrytą nazwą utraconej dzielnicy, ułożono mniejsze – z nazwami głównych miast, zorientowane według stron świata. Dalsze znaleziska na terenie budowy to resztki wczesnogermańskich (!*) budowli drewnianych oraz częściowo dobrze zachowane naczynia ceramiczne i szklane, które prowincjalny konserwator przekazał do tutejszego muzeum regionalnego. Wspomniane znaleziska stanowią dla muzeum cenne nabytki i dostarczają ważnych informacji nt. wczesnego osadnictwa na terenie Brzegu.
Prace budowlane rozpoczęto w październiku 1934 r., a w grudniu następnego roku budynek był już gotowy do użytku. Zewnętrzna forma budowli utrzymana jest w prostej formie. Powierzchnie zewnętrzne pokryte są szarym, porowatym tynkiem. Jedynie obramienia okien parteru, portal wejściowy oraz cokół wykonano w wapniu muszlowym z Gaubüttelbrunn (Frankonia). Zewnętrzną dekorację stanowi ponadnaturalna plastyka, wykonana w tym samym kamieniu przez wrocławskiego rzeźbiarza Gustawa Adolfa Schmidta, przedstawiająca uzbrojonego w miecz i tarczę rycerza, ochraniającego dziecko. Ta grupa figuralna symbolizuje ochronę oszczędzających przez państwo. Nad wejściem do kasy oszczędności znajduje się wykuty w kamieniu przez tego samego artystę herb miejski Brzegu.
W celu osiągnięcia harmonijnego styku, szczyt sąsiedniej kamienicy został rozebrany aż do gzymsu, a sama kamienica pokryta dachem czterospadowym.
Należy jeszcze wspomnieć dekorację holu kasowego – malowidło ścienne wrocławskiego artysty malarza L.P. Kowalskiego, przedstawiające stojącego na swastyce orła, osłaniającego swymi rozpostartymi skrzydłami symbole handlu i rzemiosła. Ściany pomalowano jednobarwnie na kolor kości słoniowej, zaś sufity na biało. Podłogi wyłożono ciemnoszarym linoleum. W tej samej barwie utrzymane są również biurka i stoły.
Bank i znajdujące się na górnych piętrach mieszkania ogrzewane są indywidualnie gazem, a spaliny odprowadzane murowanymi kanałami na strych i dalej drewnianymi kanałami na dach. Ten rodzaj ogrzewania wybrano z uwagi na to, że skrzydło budynku od strony ul. Lipowej (Chrobrego) jest posadowione an konstrukcji stalowej, przez co niemożliwa była budowa kominów.
Architekt Georg W. Wienczek
(*) Artykuł został napisany w dobie nazizmu i – podobnie jak artykuł o budynku dzisiejszego ZSZ Nr 1 przy ul. Słowiańskiej - nie jest wolny od (nielicznych) wstawek o charakterze ideologicznym. Mimo to artykuł zawiera szereg ciekawych i chyba nieznanych szerszemu ogółowi szczegółów. Aż dziw bierze, że taki budynek stoi dziś pusty.
Ostatnio zmieniony przez Dziedzic_Pruski 2012-02-26, 21:30, w całości zmieniany 4 razy
Budynek Miejskiej Kasy Oszczędności w Brzegu. Widok ogólny narożnika ul. Małujowickiej (Staromiejskiej) i Lipowej (Chrobrego). Narożna rzeźba ponadnaturalnej wielkości, autorstwa Gustawa Adolfa Schmidta z Wrocławia, symbolizuje ochronę oszczędzających przez państwo. 1. nagroda w rozpisanym konkursie. (zdjęcie G.A. Schmidt, Wrocław).
Budynek Miejskiej Kasy Oszczędności w Brzegu. Wyburzony budynek magazynu małujowickiego z czasów Fryderyka Wielkiego oraz widok na ulicę Małujowicką (Staromiejską). (Zdjęcie G.W. Wienczek, Brzeg).
1.jpg Miejska Kasa Oszczędności.
Plik ściągnięto 131 raz(y) 424,98 KB
2.jpg Magazyn małujowicki.
Plik ściągnięto 133 raz(y) 363,05 KB
Ostatnio zmieniony przez Dziedzic_Pruski 2012-02-26, 21:15, w całości zmieniany 2 razy
1. hol kasowy
2. kasy
3. księgowość
4. registratura i doradcy kredytowi
5. gabinet dyrektora
6. przedpokój i telefony
7. schody do skarbca
8. wejście
9. gabinet wicedyrektora
Oberlicht – świetlik
Budynek Miejskiej Kasy Oszczędności w Brzegu.
1. piętro
1-10. centralny zarząd miejskich zakładów komunalnych
11. gabinet rewizora
12. korytarz
13. sala konferencyjna
(11-13) – pomieszczenia kasy oszczędności
(14-19) – mieszkanie – 2 ½ pokoju
Detal narożnika z plastyką wrocławskiego rzeźbiarza G.A. Schmidta.
Budynek Miejskiej Kasy Oszczędności w Brzegu.
Główne wejście do kasy oszczędności przy ul. Małujowickiej (Staromiejskiej). Herb miejski Brzegu wykuty w wapniu muszlowym z Gaubüttelbrunn (Frankonia) przez wrocławskiego rzeźbiarza G.A: Schmidta. Zewnętrzna forma budowli utrzymana jest w prostej formie. Powierzchnie zewnętrzne pokryte są szarym, porowatym tynkiem. Obramienia okien parteru, portal wejściowy oraz cokół wykonano w wapniu muszlowym z Gaubüttelbrunn, również herb miejski nad wejściem głównym oraz narożną rzeźbę.
(2 zdjęcia: G.W. Wienczek, Brzeg)
Na koniec jeszcze jedna ciekawostka ideologiczna. W artykule wspomniano, że rycerz z rzeźby narożnej symbolizuje państwo, chroniące oszczędzających. Ponieważ w zamyśle twórcy było to państwo nazistowskie, na tarczy rycerza znajdowała się pierwotnie swastyka. Ten symbol został oczywiście po wojnie usunięty – skuty, lub być może odstrzelony, bo tak można interpretować widoczny ubytek, tym bardziej że swastyki nie usunięto zupełnie, o czym można się naocznie przekonać.
5.jpg Rycerz i portal z herbem miejskim.
Plik ściągnięto 142 raz(y) 428,34 KB
6.JPG Rycerz dziś.
Plik ściągnięto 154 raz(y) 471,54 KB
Ostatnio zmieniony przez Dziedzic_Pruski 2012-02-26, 21:25, w całości zmieniany 1 raz
Nie możesz pisać nowych tematów Nie możesz odpowiadać w tematach Nie możesz zmieniać swoich postów Nie możesz usuwać swoich postów Nie możesz głosować w ankietach Nie możesz załączać plików na tym forum Możesz ściągać załączniki na tym forum
Nasze Serwisy:
Nasze Serwisy:
