Julian Mazur - 2018-02-08, 16:26 Temat postu: Nie obchodzą nas brzescy rodacy sprzed 1945 roku? Może niezbyt wnikliwie szukałem, ale na Forum naszym nikłe są chyba informacje, cóż dopiero dysputy, o słowiańskiej przeszłości Brzegu i okolic. A przecież powinna nas interesować niemniej niż wszechobecna tu niemczyzna i jeszcze bardziej prusactwo. Te niech będą, bo muszą, ale kto się na Forum zajmie tym, czym zająć się nie tylko wypada, co nieszczęsnych Piastów nie tak dotyczy, ile prostych i nieprostych brzeskich rodaków przed nami: chłopów, rzemieślników, duchownych, kupców, pewnie nie tylko, np. rzezimieszków (bo z bidoty). Od dawna chciałem o tym wspomnieć, przygnębiony urzeczowionym dużo bardziej niż spersonifikowanym charakterem poruszanej na Forum problematyki. Inspiracją stało się lakoniczne z natury rzeczy zdanie Dziedzica, za które dziękuję: „Z drugiej strony nie ulega wątpliwości, że język polski był w Brzegu zawsze obecny - jeszcze w XIX w. byli tu polscy kaznodzieje obu obrządków, kościół Trójcy Św. nazywano polskim, z obu młynów nad Odrą jeden był zwany polskim, a drugi niemieckim, zaś tereny prawobrzeżne - polską stroną”. Dziedzic_Pruski - 2018-02-08, 23:31 Cofnijmy się zatem np. do 1750 r. Wówczas w kościele i klasztorze kapucynów był R.P. (Reverendus Pater – czcigodny ojciec) Soter, Confessarius Polonicus (spowiednik polski). W kościele Trójcy Św. był zaś Pastor Polonicus (pastor polski) i pestylencjariusz (tj. duchowny odwiedzający chorych podczas zarazy) Jan Henryk Grosmann, który był jednocześnie diakonem ekstraordynaryjnym w kościele św. Mikołaja, a także polski organista i nauczyciel Jan Christell. Prawo wokacji (powoływania) polskiego pastora posiadał magistrat Ponieważ w 1750 r. nie odbudowano zniszczonego w 1741 r. kościoła Trójcy Św., wierni z sąsiednich wsi, zwłaszcza zimową porą, nie mogli słuchać porannych kazań w języku niemieckim, zaś w każdą niedzielę i święto w kościele św. Mikołaja o dwunastej w południe wygłaszano polskie kazanie. GNOM - 2018-02-09, 17:12 Co do polskości Brzegu. Z tego co pamiętam to Bolesław III złożył hołd królowi czeskiemu bodaj w 1329 roku. Był to jednak hołd wymuszony. Bolesław był bowiem najważniejszym sprzymierzeńcem Władysława Łokietka w walce o przyłączenie Śląska do jednoczącego się Królestwa Polskiego. Dzięki wojnom Bolesława z książętami głogowskimi Łokietek podbił osłabioną Wielkopolskę. W związku z tym Bolesław przybrał również tytuł "Dziedzica Królestwa Polskiego". Z tego co pamiętam-Jan Luksemburczyk król Czech widząc sytuację na śląsku, zmusił pod groźbą najazdu zbrojnego do uznania swojego zwierzchnictwa. Bolesław III z powodu braku pomocy ze strony Łokietka był ostatnim księciem z linii Piastów który to zwierzchnictwo uznał. Można się zatem pokusić o stwierdzenie że to nie książęta śląscy w tym Brzescy, odwrócili się od Polski, lecz król Polski odwrócił się od nich i od Śląska. Co do polaków w Brzegu i okolicy. Od trzech lat poszukujemy (jako fundacja) pomnika ze wsi Brzezina który upamiętniał poległych w I WŚ (pomnik rozebrano, ale podobno nie zniszczono). Udało się nam odczytać prawie wszystkie nazwiska, wśród typowo niemieckich/ austriackich są też - Michalsky, Wodarzyk, Chowanierz, Przybitta. W samym mieście też mieszkało kilka rodzin polskich, które po wojnie zostały i mieszkają w Brzegu do dziś. Fundacja K.I.S. - 2018-02-12, 12:11 Cmentarz przy ul. Makarskiego. Na nagrobku jakiś czas temu zarządca wywiesił... wezwanie do zapłaty za kwaterę pod rygorem likwidacji nagrobka. Może ktoś coś o Ś. P. dziekanie? Dziedzic_Pruski - 2018-02-12, 12:32 http://www.gazetabrzeska....boszczowie_cz_2 Z napisu na nagrobku wynika, że ksiądz Hadamczik był kapelanem dywizyjnym w stanie spoczynku i był odznaczony Krzyżem Żelaznym I i II klasy. anthropos - 2018-02-12, 14:23 Wielce zasłużona postać. Przyczynił się też do wydania Festschrift zur Feier des 250jährigen Wiederbestehens der katholischen Gemeinde in Brieg. 1677—1927. Hrsg. v. (Paul) Hadamczik, Brieg 1927. Występował także z pisowną nazwiska: Hadamczyk. mulder - 2018-02-13, 07:03
Proszę napisać, w którym rejonie cmentarza jest nagrobek z płytą ? Mam tam groby pradziadków, bywam dość często, znam pojedyncze przedwojenne groby, jednak tego nie kojarzę. yoorek - 2018-02-13, 11:34 Gdy staniesz 10m przed głównym wejściem,obróć się w lewo i idż na wprost. Fundacja K.I.S. - 2018-02-13, 20:10
Proszę bardzo: http://www.polskie-cmenta...dg=16490&inni=0 (mam nadzieję, że dobrze zadziała - jeśli nie - wyedytuję). Fundacja K.I.S. - 2018-02-13, 20:12
Trochę to nieprecyzyjne. Główne wejście na cmentarz, to wejście z żeliwną bramą (tak mniemam). Chodzi chyba o podjazd do kościoła - jeśli tak, to faktycznie po lewej stronie od podejścia/podjazdu do kościoła p.w. Miłosierdzia Bożego. Warto zadziałać, aby w rozpiździaju urzędniczym owa pamiątka nie została zaorana. Ogłoszenie wisi już kilka lat. yoorek - 2018-02-14, 06:42 Mój brak precyzji-miałem napisać gdy staniesz przed głównym wejściem do kościoła,odwróć się w lewo.. mulder - 2018-02-14, 07:41 Dziękuję, Wam. Trafię z łatwością. Inna sprawa, że to granda, by osoba zasłużona dla miasta nie została w sposób znany dla ogółu upowszechniona w pamięci brzeżan. To rzecz brzeskich parafii, by zachować dla historii tę postać. Jest ulica ks. Makarskiego, zatem i dla ks. Hadamczika powinno być miejsce. Jeżeli założył cmentarz, na którym go pochowano, to i na jego terenie powinna stanąć stosowna tablica informacyjna. Eurorealiści - 2018-02-14, 11:33
 .
Julian Mazur - 2018-02-14, 20:36 Zlamalem reke, dlatego tak pisze. W opluwanym dziś peerelu jego wojenna mogila się ostala, chyba jedyny z niemieckich nagrobkow w brzegu nie drasniety reka powojennego rodaka, moim zdaniem najpiekniejszy z XX wiecznych brzeskich nagrobkow, pod nim truchło tego, który ten cmentarz zalozyl. I teraz chcą go z niego „wykasować” za nieoplacenie miejsca, w oczywisty sposob lamiac tez polska ustawe o cmentarzach i chowaniu zmarłych, która na wykorzystanie do ponownych pochowkow grobow bedacych pamiątkami historycznymi lub mających wartosc artystyczna, nie pozwala /art. 7 ust. 5/. chol…a, ze tez musialem dozyc takich czasów… mulder - 2018-02-15, 08:05 [/b]Julianie Mazur[b], tuż za kościołem jest jeszcze jeden przedwojenny nagrobek rodzinny, zarośnięty bluszczem i cisami zdaje się. Przy alejce okalającej kościół jest natomiast nagrobek z początku lat 40. GNOM - 2018-02-15, 20:57
Gnom nie, ale GNOM i Fundacja SmoczyWeb już tak. Własnie szykujemy pismo do władz Brzegu w sprawie zadbania o grób. Jeśli władze pismo oleją to: zrobimy zbiórkę - obecnie można przekazać 1% Fundacja "Smoczy Web" z siedzibą we Wrocławiu KRS: 0000417764 mamy zamiar spisać też pozostałe stare przedwojenne nagrobki, a swoją drogą to kto płaci za pomniki pomordowanych i pochowanych na cmentarzu Czechów? Czy one też zostaną zlikwidowane? Eurorealiści - 2018-02-16, 08:46
Dzięki  . Groby Czechów, to inna sprawa. Mam fotodokumentację, ale nie wiem, kto się tym kawałkiem nekropolii opiekuje.
Przy okazji - kirkut ma opiekuna i osobę, która dość skutecznie zabiega o jego utrzymanie w jako takim stanie. 1%? Nie wykluczone. Różnie dzieliliśmy, ale z reguły na "chore dzieci". Chociaż były też wyjątki. Pozdrawiam! Julian Mazur - 2018-02-16, 20:51 Art. 6 ust. 1 zd. 1 ustawy o grobach i cmentarzach wojennych stanowi: „Groby i cmentarze wojenne pozostają pod opieką Państwa”. Szczegóły są w kolejnych przepisach, ustawa dostępna tu: http://prawo.sejm.gov.pl/...=WDU19330390311 Brzeski cmentarz zamordowanych i zamęczonych czeskich (czy i słowackich?) bojowników antyniemieckich jest cmentarzem wojennym. tadjurek - 2018-02-16, 21:51 Wobec wątpliwości Juliana Mazura precyzuję: tylko czescy. Jak wynika z opracowania L. Izbińskiego "Patrioci czescy w brzeskim więzieniu 1942-44" Opole 1965 byli to Czesi - więżniowie zmarli w brzeskim więzieniu skazani głównie za przestępstwa związane z wojną i polityką niemieckiego okupanta. Napis na tablicy przy wejściu na cmentarz "Tu spoczywa 166 jeńców czechosłowackich -bestialsko zamordowanych przez faszystów hitlerowskich" nie jest zatem całkiem ścisły. Julian Mazur - 2018-02-17, 10:38 Zlamalem reke, dlatego tak pisze Nie obchodzą nas brzescy rodacy z okresu miedzywojnia? Nikt nic nie wie, nie może się podzielić choćby informacja, gdzie szukac? Mlodzi ludzie najwyraźniej byliby tego ciekawi. Ja tez. Gdzie przed wojna odprawiano polskie nabozenstwa? Często czytam na forum informacje zaczerpnięte z przedwojennej księgi adresowej brzegu: nie jest ona jakimś zrodlem dla proby udzielenia odpowiedzi na pytania o brzeskich rodakach? Czy choćby postac ostatniego dowódcy niemieckiego w 1945 r., nie pamiętam, ale chyba o polskim nazwisku i rodem z Trzebnicy? (wiadomo, ze mnóstwo było podobnych, ale ten jest jakos „nasz”). Bronil z odwaga, inaczej niż jego cwany poprzednik uciekinier, niemieckiego brzegu, ale na szczęście przegral i także dzięki temu brzeg dzisiaj jest polski. We wroclawiu, wiadomo, polonia, była przed wojna aktywna, u swietego marcina msze po polsku odprawiano chyba jeszcze w 39? A w brzegu? Była polska czytelnia, jakies polskie towarzystwo, polsaki chor, zgromadzenia polskich rzemieslnikow i kupcow (jak choćby w przedwojennej zielonej gorze)? Dziedzic_Pruski - 2018-02-17, 20:32 1. Przed wojną nie odprawiano już polskich nabożeństw. 2. Kapitan Max Pietruszka był adiutantem komendanta twierdzy, który skwapliwie się ulotnił, gdy sytuacja zaczynała się robić nieciekawa. W momencie kapitulacji był najstarszym stopniem oficerem służby czynnej, przez co został "wrobiony" w podpisanie tejże kapitulacji. 3. Książki adresowe: 1909 http://martin-opitz-bibli...&bookId=0223685 1911 https://www.sbc.org.pl/dl...ontent?ref=desc 1922 https://www.sbc.org.pl/dl.../91936?id=91936 1937 http://www.adressbuecher....?start=A&max=25 mulder - 2018-02-18, 07:42 Panie Julianie, 10 lat temu w "Gazecie Wrocławskiej" był cykl artykułów opisujących podwrocławskie wsie (dzisiaj większość z nich to dzielnice). Wiele z nich zachowało charakter "polski" do pierwszych lat XX w. Nie o Brzegu, ale blisko. Również Norman Davis wspomina o tym w swojej książce "Mikrokosmos". Julian Mazur - 2018-02-18, 09:57 Dziękuję Dziedzicowi. O Brzegu i okolicy pragnę się dowiedzieć. A Davisa, piszącego łatwo i raczej bez dociekliwych kwerend archiwalnych na prawie każdy historyczno-polski temat, nie traktuję poważnie (wiem, że opinio communis jest odmienna). Dziękuje Mulderze. Brzeski - 2018-02-18, 20:53 Jeśli interesuje Pana język, jakim posługiwali się mieszkańcy powiatu w 1905 roku, to ciekawe zestawienie jest pod adresem: http://poziemibrzeskiej.strefa.pl/zb-ludno2.htm#1 Julian Mazur - 2018-02-23, 15:19 po operacji, wiec dalej jednym palcem pisze. dziekuje panie brzeski. wreszcie cos o naszych rodakach i w ogole cos o ludziach na tym portalu, na ktorym prym wioda festungi, herby, śluzy i znienczeni piastowie. Jak wydobrzeje postaram sie pojsc prawie po omacku ta sciezka |
