Forum Brzeg
Forum miasta Brzeg. (ISSN 1869-609X)

Historia - grupa ''otta''

lord - 2008-10-16, 18:14
Temat postu: grupa ''otta''
ostatnio przeglądając atlas polskiego podziemia niepodległościowego 1944-1956 znalazłem informacje o grupie Franciszeka Olszówki, ps. "Otto" został on zabity podczas obławy KBW i UB w 1946 roku w Pisarzowicach .Najprawdopodobniej jego grupa była odziałem bandyckim (można to wywnioskować z informacji podanych w atlasie ale także z Wikipedii, podaje link http://pl.wikipedia.org/w...k_Olsz%C3%B3wka ) Ale może wy coś także wiecie na ten temat ponieważ ja w atlasie znalazłem w większości teren na jakim działał,trzy zdjęcia
oraz opisy jego "akcji"

Ps. atlas polskiego podziemia niepodległościowego 1944-1956 to WSPANIAŁA książka i polecam ją każdemu miłośnikowi Historii

anthropos - 2008-10-16, 21:12

Warto sprostować. Otóż, grupa partyzancka por. Franciszka Olszówki „Otto” nie była bandą rabunkową, czego dowodzą materiały archiwalne. Jej dowódca zginął nie w walce, ale skrytobójczo postrzelony w zasadzce zorganizowanej przez KBW. Miało to miejsce w Pisarzowicach, ale pod Namysłowem. Biogram w Wikipedii opracowany na podstawie Konspiracja i opór społeczny w Polsce 1944-1956. Słownik biograficzny. Tom I., red. Janusz Kurtyka, Kraków-Warszawa-Wrocław 2002, nie jest kompletny. Pełne dane podaje Janusz Bednarek, Oddział Franciszka Olszówki „Otta". Z dziejów powojennej konspiracji antykomunistycznej , „Pamięć i Sprawiedliwość”, nr 1 (5)/2004, s. 197-220. Artykuł ten jest także dostępny w wersji elektronicznej: www.ipn.gov.pl/download.php?s=1&id=6284.

Zdaniem historyków podziemia niepodległościowego, oddział Franciszka Olszówki był sprawcą najsłynniejszej akcji zbrojnej dokonanej przez podziemie na pograniczu Śląska i Wielkopolski. Chodzi o atak na placówkę Urzędu Bezpieczeństwa w Kępnie w listopadzie 1945 r. O znaczeniu działalności oddziału świadczą raporty sowieckich służb specjalnych działających w powojennej Polsce. Raporty dotyczące aktywności oddziału „Otta” omawiają: Wojciech Materski, Andrzej Paczkowski, NKWD o Polsce i Polakach, Warszawa 1996, s. 131; Tatiana Cariewskaja [i inni], Teczka specjalna J.W. Stalina. Raporty NKWD z Polski 1944-1946, Warszawa 1998, s. 424; Albina F. Noskova, Alina Fitowa, NKWD i polskie podziemie 1944-1945. Z "teczek specjalnych" Józefa W. Stalina, Kraków 1998, s. 227, 390.

Brzeski - 2008-10-17, 14:46

Nie za bardzo wiem, jaki związek ma śmierć partyzanta z forumbrzeg :-)

Na pewno nie chodzi o nasze Pisarzowice, tylko o Pisarzowice koło Sycowa. A to już Wielkopolska... nie jednemu psu Burek...

lord - 2008-10-17, 16:18

Brzeski napisał/a:
Na pewno nie chodzi o nasze Pisarzowice, tylko o Pisarzowice koło Sycowa. A to już Wielkopolska... nie jednemu psu Burek...


Może masz racje :) ale tak można wywnioskować z jednej z mapek w atlasie polskiego podziemia niepodległościowego 1944-1956

anthropos - 2008-10-22, 16:47

Jedyną grupą polskiego zbrojnego podziemia działającą w powiecie brzeskim mogła być grupa "Anioła". Miała ona przedostać się z sąsiedniego powiatu namysłowskiego. Została zlikwidowana przez siły bezpieczeństwa w 1948 r. Informację o tej grupie zbrojnego podziemia podaje Leszek Izbiński Stronnictwo Ludowe w powiecie brzeskim na tle ogólnej sytuacji w ruchu ludowym na Dolnym Śląsku 1945-1949, Opole 1968, ss. 26, 52.

Choć autor korzystał z archiwaliów informacja ta nie została dotąd zweryfikowana. Postać "Anioła" jest natomiast dość dobrze znana. Pod tym pseudonimem ukrywał się por. Józef Janik, żołnierz ZWZ, a następnie AK (Inspektorat Tarnowskie Góry). Jego oddział funkcjonujący głównie na terenie powiatu kłobuckiego specjalizował się w akcjach dywersyjnych na kolei. Grupa "Anioła" działała po wojnie na terenie powiatu częstochowskiego do listopada 1950 r. Oddział wykonał akcje zbrojne na spółdzielnie i pociągi relacji Kielce–Opole, podczas których zginęli strażnicy SOK.

Czy jakaś część grupy "Anioła" funkcjonowała na Dolnym Śląsku? Nie zostało to do tej pory potwierdzone. Izbiński nie podaje bowiem nazwiska dowódcy grupy działającej w powiecie brzeskim. Być może chodziło o jakąś inną postać i inny oddział.

anthropos - 2015-03-26, 13:18
Temat postu: Podziemie zbrojne na ziemi brzeskiej
Specyficzny język propagandy komunistycznej cechuje wspomnianą publikację, w której fakty mieszają się z fikcją. Co ciekawe, powstała ona w oparciu o materiały archiwalne aparatu bezpieczeństwa. Cytaty z opracowania Leszka Izbińskiego Stronnictwo Ludowe w powiecie Brzeskim na tle ogólnej... (s. 26 oraz s. 52):

Poważnym zadaniem, jakie stanęło przed partiami robotniczymi i Stronnictwem Ludowym było stworzenie repatriantom i osadnikom dogodnych warunków, zabezpieczenie ich mienia przed rabunkiem i kradzieżą. Nie było to bowiem łatwe, na terenie powiatu grasowały bandy reakcyjne. Działała tu przez dłuższy okres banda „Anioła", zlikwidowana dopiero w roku 1948.

Ponadto z sąsiedniego powiatu namysłowskiego przedostała się na omawiany teren banda „Anioła", która dokonała mordu na komendancie posterunku MO w Mąkoszycach — Tomaszu Sysce. Banda ta występowała jako zgrupowanie AK walczące o „niepodległość Polski".

zipi - 2015-03-26, 15:33

anthropos napisał/a:
Poważnym zadaniem, jakie stanęło przed partiami robotniczymi i Stronnictwem Ludowym było stworzenie repatriantom i osadnikom dogodnych warunków, zabezpieczenie ich mienia przed rabunkiem i kradzieżą. Nie było to bowiem łatwe, na terenie powiatu grasowały bandy reakcyjne. Działała tu przez dłuższy okres banda „Anioła", zlikwidowana dopiero w roku 1948.
Ponadto z sąsiedniego powiatu namysłowskiego przedostała się na omawiany teren banda „Anioła", która dokonała mordu na komendancie posterunku MO w Mąkoszycach — Tomaszu Sysce. Banda ta występowała jako zgrupowanie AK walczące o „niepodległość Polski".


To teraz tzw żołnierze wyklęci o których akcjach chcą przypominać Web Page Name

anthropos - 2015-03-26, 18:32

Jako źródło informacji o działalności i likwidacji tzw. grupy „Anioła” Izbiński podaje wspomnienia jednego z „utrwalaczy władzy ludowej” Stefana Wachowskiego. Jego wystąpienie pt. Rola milicjantów — członków PPR w życiu politycznym i gospodarczym powiatu zostało przedstawione na konferencji naukowej „PPR na ziemi brzeskiej”, poświęconej XX rocznicy działalności partii komunistycznej. Odbyła się ona w Brzegu 15 XII 1962 r. Innym wystąpieniem było wspomnienie Antoniego Rusina, Rola żołnierzy Garnizonu Brzeskiego w utrwalaniu władzy ludowej i odbudowie miasta Brzegu i powiatu. Wygłoszone referaty zostały następnie wydane drukiem w tomie PPR na ziemi brzeskiej. Referaty i dyskusja, pod red. Tadeusza Swedka i Jerzego Bałłabana. Jako wydawca występował Komitet Wojewódzki PZPR w Opolu, Wydział Propagandy i Agitacji.

Nie mam teraz pod ręką tego wydawnictwa, aby sprawdzić zapis dotyczący grupy „Anioła” (Izbiński podaje s. 115), ale mogę się posiłkować innymi. Wyłania się z nich odmienny obraz wydarzeń w Mąkoszycach.

W publikacji Polegli w walce o władzę ludową Materiały i zestawienia statystyczne wydanej przez Zakład Historii Partii przy KC PZPR (autorzy Bogdan Brzeziński, ‎Leon Chrzanowski, ‎Ryszard Halaba) stoi:
SYSKA Tomasz, s. Pawła, ur. 22.XII. 1916 r., czł. PPR, funkc. MO, poległ 13.IV.1948 r., Mąkoszyce — Lubsza, pow. Brzeg, z rąk nieustalonej bojówki reakcyjnego podziemia.

Co ciekawe, użycie terminu „poległ” wskazuje nie na ofiarę wyroku, ale starcia ogniowego. Potwierdzają to inne publikacje. W artykule wspomnianego już T. Swedka Polegli w walce o utrwalenie władzy ludowej na Śląsku Opolskim. Sprawozdanie z akcji weryfikacji poległych, „Studia Śląskie" 1975, stoi jak wół:
SYSKA Tomasz, s. Józefy i Pawła, ur. 21 XII 1916 r. w Moczydle, pow. Chrzanów. Pochodzenie społeczne-robotnicze. W 1947 r. komendant Posterunku MO w Mąkoszycach, pow. Brzeg. Członek PPR. Zginął 13 IV 1948 r. podczas likwidacji bandy w lesie w Mąkoszycach.

anthropos - 2015-03-27, 12:03

Inna publikacja: Wacław Fijałkowski Milicja Obywatelska i Służba Bezpieczeństwa w województwie wrocławskim w latach 1945-1987, Wrocław 1989. Ujrzała światło dzienne niemal w ostatnim momencie. Powstała w środowisku esbeckim, stanowiąc wyraz funkcjonowania jego aparatu propagandowego.

Jak podaje we wstępie autor, „Zebranie materiału źródłowego do opracowania książki trwało kilka lat. W 1979 r. powołano zespół redakcyjny, który przygotował wstępny materiał. Dopiero po kilku latach autor podjął swoją pracę. Żmudne i pracochłonne było poszukiwanie materiału źródłowego, zwłaszcza informacji faktograficznych. Wiele bowiem cennych meldunków, notatek, ocen, analiz zniszczono, gdyż upłynął czas ich przechowywania. Były trudności z ustaleniem imion i nazwisk niektórych funkcjonariuszy. Większości materiałów problemowych, np. dotyczących band, dużych akcji milicyjnych, przestępczości, dotychczas nie opracowano całościowo. Niemała część tego materiału wymagała weryfikacji i współczesnej oceny; opracowanie nie uwzględnia wszystkich osiągnięć MO i SB w walce o ład, porządek i bezpieczeństwo, jak również aktualnej struktury organizacyjnej oraz imion i nazwisk wyróżniających się funkcjonariuszy. Stoi temu na przeszkodzie tajemnica państwowa. Poza tym nie sposób opisać wszystkich wydarzeń i faktów.” Swoistym spiritus movens powstania tego opracowania i autorem przedmowy doń był płk Zbigniew Bańkosz, uprzednio naczelnik wydziału śledczego wrocławskiej SB.

Oto, co Fijałkowski pisze o zdarzeniach w Mąkoszycach:
Kpr. Tomasz Syska, ur. 21 12 1916 r., pochodzenie społeczne robotnicze, członek PPR, żonaty, 1 dziecko, komendant posterunku MO Mąkoszyce, powiat Brzeg. 03 04 1948 r. w czasie służby na drodze między Mąkoszycami a Lubrzą został napadnięty z zasadzki i zastrzelony przez 14-osobową bandę terrorystyczno-rabunkową Stanisława M., działającą w 1948 r. w powiatach Brzeg i Namysłów, którą ujęto w wyniku zorganizowanego pościgu.

Ekolinio - 2015-03-27, 18:40

anthropos napisał/a:
Inna publikacja: Wacław Fijałkowski Milicja Obywatelska i Służba Bezpieczeństwa w województwie wrocławskim w latach 1945-1987, Wrocław 1989. Ujrzała światło dzienne niemal w ostatnim momencie. Powstała w środowisku esbeckim, stanowiąc wyraz funkcjonowania jego aparatu propagandowego.

Jak podaje we wstępie autor, „Zebranie materiału źródłowego do opracowania książki trwało kilka lat. W 1979 r. powołano zespół redakcyjny, który przygotował wstępny materiał. Dopiero po kilku latach autor podjął swoją pracę. Żmudne i pracochłonne było poszukiwanie materiału źródłowego, zwłaszcza informacji faktograficznych. Wiele bowiem cennych meldunków, notatek, ocen, analiz zniszczono, gdyż upłynął czas ich przechowywania. Były trudności z ustaleniem imion i nazwisk niektórych funkcjonariuszy. Większości materiałów problemowych, np. dotyczących band, dużych akcji milicyjnych, przestępczości, dotychczas nie opracowano całościowo. Niemała część tego materiału wymagała weryfikacji i współczesnej oceny; opracowanie nie uwzględnia wszystkich osiągnięć MO i SB w walce o ład, porządek i bezpieczeństwo, jak również aktualnej struktury organizacyjnej oraz imion i nazwisk wyróżniających się funkcjonariuszy. Stoi temu na przeszkodzie tajemnica państwowa. Poza tym nie sposób opisać wszystkich wydarzeń i faktów.” Swoistym spiritus movens powstania tego opracowania i autorem przedmowy doń był płk Zbigniew Bańkosz, uprzednio naczelnik wydziału śledczego wrocławskiej SB.

Oto, co Fijałkowski pisze o zdarzeniach w Mąkoszycach:
Kpr. Tomasz Syska, ur. 21 12 1916 r., pochodzenie społeczne robotnicze, członek PPR, żonaty, 1 dziecko, komendant posterunku MO Mąkoszyce, powiat Brzeg. 03 04 1948 r. w czasie służby na drodze między Mąkoszycami a Lubrzą został napadnięty z zasadzki i zastrzelony przez 14-osobową bandę terrorystyczno-rabunkową Stanisława M., działającą w 1948 r. w powiatach Brzeg i Namysłów, którą ujęto w wyniku zorganizowanego pościgu.

Starsi mieszkańcy okolicznych wiosek, znają trochę inną wersję "wypadku". Naraził się chłopaczyna miejscowym, więc przeciągnieto linke między drzewami...

anthropos - 2015-03-27, 23:04

Być może było, jak piszesz, ale nie sposób zweryfikować takiej wersji zdarzeń.

Faktem jest natomiast, że postacią, która dowodziła wspomnianym oddziałem podziemia był Stanisław Młyńczyk. Być może był on wcześniej podkomendnym por. Janika ps. "Anioł", co ustalono w trakcie śledztwa.
W publikacji źródłowej Golgota wrocławska 1945-1956, wyb. i oprac. K. Szwagrzyk, Wrocław 1995, znajduje się dokument o następującej treści:

PROTOKÓŁ wykonania kary śmierci
Miejsce postoju Brzeg dnia 27 mies. grudnia 1948 r.
Wojskowy Prokurator Rejonowy we Wrocławiu – kpt. Lisowski Stanisław
W obecności komendanta plutonu egzekucyjnego Gworka Władysława
Księdza kapelana...
świadków - ppor. Cerach Mikołaja i Olejnik Tadeusza
Lekarza /felczera/ - kpt. lek. Osieckiego Joachima
Zarządził wykonanie orzeczonej wyrokiem Wojsk. Sądu Rejonowego Wrocław z dnia 27 listopada 1948 r. Nr Sr. 900/48 kary śmierci na skazanym MŁYŃCZYK Stanisław s. Antoniego. Po odczytaniu wyroku została oddana salwa karabinowa, w wyniku której skazany MŁYŃCZYK Stanisław s. Antoniego poniósł śmierć. Śmierć stwierdził lekarz podpis nieczytelny.
Uwaga: Duchowny nie asystował z powodu…
Wojskowy Prokurator Rejonowy - podpis nieczytelny
Komendant - podpis nieczytelny
Ksiądz kapelan - podpis nieczytelny
Świadkowie - podpis nieczytelny
Lekarz - podpis nieczytelny

anthropos - 2015-03-29, 16:52

Niestety nie udało się dotąd ustalić żadnych innych wiadomości dotyczących biografii Stanisława Młyńczyka. Jedynie rejestr straconych w latach 1944-1956 w mniejszych miastach Polski (poz 10) podaje, że urodził się w 1923 r.
http://www.stalinizmwpols...ach_Polski.html
Wymierzona kara WSR, niewspółmierna do zarzucanych mu czynów, każe widzieć w niej mord polityczny.

anthropos - 2015-04-06, 12:07

Gdzie w Brzegu mogła być wykonana w 1948 r. taka kara śmierci?
anthropos - 2015-04-08, 11:06

Biuletyny informacyjne Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, red. Bernadetta Gronek, t. 2: 1948, Warszawa 1995:

W woj. wrocławskim zlikwidowano sześcioosobową bandę rabunkową, która grasowała w pow. Namysłów, Oleśnica i Brzeg. Aresztowani przyznali się do napadu na samochód w pow. Namysłów i napadu na spółdzielnię w pow. Oleśnica. Stwierdzono również, że winni są oni morderstwa komendanta MO w pow. Brzeg, do czego jednak nie przyznają się.

Jest to o tyle ciekawy zapis, że pochodzi z tego samego okresu, co opisywane zdarzenia. Późniejsi autorzy dorabiali już "legendę" ubarwiając niektóre i dodając nowe szczegóły. I tak mowa jest tu o 6-osobowej grupie, podczas gdy cytowany Fijałkowski podaje liczebność 14-osobową. Nie przyznawanie się do zabójstwa funkcjonariusza MO mogło wynikać z obawy przed karą śmierci, ale jak wydać przyznanie do winy nie było konieczne, aby skazać jej dowódcę na najwyższy wymiar kary. Jest też możliwe, że grupa Stanisława Młyńczyka rzeczywiście nie dokonała przypisanego jej czynu. Organy bezpieczeństwa potrzebowały jedynie propagandowego wydźwięku potwierdzającego skuteczność ich działań.

anthropos - 2021-10-05, 23:34

Była wcześniej mowa o wspomnieniach jednego z "utrwalaczy władzy ludowej” na ziemi brzeskiej, Stefana Wachowskiego. Zostały one częściowo opublikowane w zbiorze Pierwsze lata władzy ludowej we wspomnieniach Opolan. Oto, co napisał on o zdarzeniu w lesie między Mąkoszycami i Lubszą: "Dnia 13 kwietnia 1948 r. w lesie obok Mąkoszyc został zastrzelony kpr. Tomasz Syska, komendant tamtejszego posterunku. Przeprowadziliśmy drobiazgowe śledztwo. Doprowadziło ono nadspodziewanie szybko do ujęcia czterech bandytów, rekrutujących się z dawnej bandy Młyńczyka; sam Młyńczyk dość długo się ukrywał, by później popełnić samobójstwo, widząc niemożność wydostania się z obławy zorganizowanej przez żołnierzy KBW."
Oczywiście lepiej brzmiało, że popełnił samobójstwo niż, że został skazany na karę śmierci, którą wykonano.

anthropos - 2021-10-06, 16:06

Sławomir Pająk, w publikacji Straceni w polskich więzieniach 1944-1956 Lublin 1994, podaje, że:
MŁYŃCZYK Stanisław; syn Antoniego, ur. 10.01.1923 r. został skazany 01.09.1948 r. z art. 4 i 14 §1 dekr. z 13.06.1946, art. 259 kk; wyrok wykonano 27.12.1948 r. w Brzegu.

anthropos - 2022-02-14, 17:15

Sprawstwo Stanisława Młyńczyka wcale nie było czymś oczywistym. Skoro po latach "bardzo solidne" opracowanie resortowe nie przypisało mu zabójstwa T. Syski. Zatem wciąż pozostaje to zdarzeniem niewyjaśnionym.
Bogdan Brzeziński, ‎Leon Chrzanowski, ‎Ryszard Halaba, Polegli w walce o władzę ludową. Materiały i zestawienia, Zakład Historii Partii przy KC PZPR, Warszawa 1970, s. 391:
SYSKA Tomasz, s. Pawła, ur. 22.XII.1916 r., czł. PPR, funkc. MO, poległ 13.IV.1948 r., Mąkoszyce Lubsza, pow. Brzeg, z rąk nieustalonej bojówki reakcyjnego podziemia.


Powered by phpBB modified by Przemo © 2003 phpBB Group